Er vaart een fluisterboot over de Berkel. De opstapplek is heel populair, onder een enorme boom. Heel fijn, veel schaduw, het is een hete dag. Er breekt een enorme tak, er zijn veel zwaar gewonden, waarvan er een aantal nog altijd revalideert. Er zat een militair bij die twee jaar in Uruzgan diende en uiteindelijk geveld werd door een boom in Zutphen.
Vijf stappen afvinken
Wat is er met die boom gebeurd? Zorgplicht. Dus checken we het bomenpaspoot? Status als attentie- en risicoboom. Rotting, geen goede staat, risico op stambreuk. Op 24 februari 2015 is het advies: controleren binnen 3 maanden. Net na die drie maanden komt er een melding: de boom ziet er slecht uit. Hij wordt door de gemeente bekeken. Een zogenaamde visuele controle. Conclusie? De boom is zo slecht, hij moet gekapt worden. De kap wordt gepland voor het najaar. Maar de tak breekt dus al op 16 juni. Combinatie van kastanjebloedingsziekte, scheurholte en verzwakking. Kon je niet vanaf de grond zien. Dat zijn de feiten die voorliggen. Slachtoffer en vooral verzekeraars laten het er niet bij zitten. De logische emotie is: er was een gebrek, de gemeente heeft niet gedaan wat moest, dus betalen. Maar pech en geluk horen bij het leven. De slachtoffers moeten dus gaan bewijzen dat het terecht is dat iemand hun schade vergoed. De rechter moet vijf stappen afvinken: is er sprake van een onrechtmatige daad, is deze juridisch verwijtbaar, is er schade, heeft die schade causaal verband met de onrechtmatige handeling en dan relativiteit. Dat laatste vergeten we.
Wel aan zorgplicht voldaan, toch schade
Hier is iets geconstateerd en geen actie ondernemen. Dat is een onrechtmatige daad. Is dat juridisch verwijtbaar? Jawel. Is er schade? Zeker. Heeft die schade een causaal verband met de onrechtmatige daad? De rechter vond van wel. Van Zinderen vindt dat in juridische zin niet overtuigend. Want: het ging om een risico op stambreuk. Dus stel dat de gemeente die stam had gecontroleerd binnen drie maanden, had het dan de zwakke tak gedetecteerd? Waarschijnlijk niet! Dan had het wel aan haar zorgplicht voldaan en was de tak toch gebroken. Deskundigen zeiden ook al: vanaf de grond zie je dit niet. Zo werk je allemaal fictieve scenario’s uit en af. Met als doel het al dan niet vinden van dat causaal verband. Is het de schade nu het gevolg van een verkeerde keuze? Voor de slachtoffers is het ongelooflijk dat ik dit durf te zeggen, maar als jurist zijn het terechte vragen. Het oordeel van een rechter wordt bepaald door wat wij, als juridisch deskundigen, aandragen. Op die feiten baseert hij zijn oordeel.